Ombapira imwe ndji hina ombata narive ndji hakahitwa peṱa

 

Ombapira imwe ndji hina ombata narive ndji hakahitwa peṱa

Muhuka mave pirike mavezara ombanda onde onḓoozu youtoṋi, nekori ezoozu, ovanatje vandje imba mbe ndji pere ounane ouwa, mokati kao muna omunane wOtjiuaṋa kumba yandja ovihako nguri omunane ngwa nana Otjiuana ozombura ozengi nu hanana neke rotjitenda, omitiri yOtjiherero novivarero Raymo Ortman Kapuuo, ngwaza kOruuua ronḓu ondovazu ku kuhazu oviṋa ovingundi, nu mokati kao mun’ ovanatje ovakazona mun’ omuatje wa Kandjou ngwa kakanda ozongombe koya Kuazire, onguri Kavezembire Kandjou aruhe ngu matja “arikana moviṋa avihe mbi matu tjiti atu ndereipisa omunane wetu”, omuatje omeri omukuendata womambo omavi nge hatende ngu twairira aruhe ngu matja vakwetu “Mr Pres ngapewe omutenga” Jasanaehe Kahorere ngwa kakanda ozongombe koya Mbangura, nu wina omuatje omeri Nambeiue wa Kandando omukazona omuwa otjomuyenda ngwa kakanda ozongombe koya Tjihambuma omeri wina, ovandu vandje ovawa woviungura oviwa momake, nu wina mbe ndjipere ousemba okutja mbinane Otjiuaṋa otjikaando otjitjevari. Ovanatje ovakazona omapenda pun ‘ovakwao ovengi, posiya oupenda wao uri otjove wombura nge hina ouzeu mokutara posiya nge teya otjiṋa otjizeu. Omapenda vetupuka otjomeva wonḓonḓu ya Kunene, vatja maverandata vekamune outoṋi mbu vezera ombapira yao ondenga yari omeri zeuparisiro wokuyenda komurungu.

Ombunga ndji ndjirarera kumbi rarera indji onene ya Kaoko omuiiri wina omuatje omeri omiṱiri yOtjiherero nOvivarero ondekurona ya Hongaze Mee Ndamona wa Rumana mehungire Hafeni Nghumbwa omwambo onongo mOtjiherero, eye ken’eyanda ndina ovambo avehe indi ekwandata eye Omukwandongo (Omukwauti) omusia wa Unaaṋi Scoco Tjijombo. Omuatje wina omeri ngupindika onangarasi wahurukwa, nguhurukwa amwina onangarasi wapindike tjinga arukirwa mOmbani ndji onene yaNdjango yaTjiuangombe okati ketu ku ketona aitimbura, omuatje ngu omusia wa Tjikume ingwi ngwaa kauhaura kOkahamutenja naKatuuo-Kazongarangombe, omuatje ngu mehungire eye ngu wa Kakupi kOmuherero nguyana kOherero-kOndao omiṱiri yOtjiherero Ouye-ondondoroka nOmakuruhungi, onguri Uahere Tjambiru.

Omahongero otjiṋa otjiwa tjinga aye hina ondoorora, nu wina ye wanisa oviwaṋa pekepeke. Ongorongova nondjiviro mu mbi mavi kayenda mehi nawina okutoora ondjiviro moviuṋe vyouye wakandino avihe mbyo, viri momahongero. Otjirumatwa tjomundu auhe kourike we, tji tji hararakanwa iyo omundu warwe omahongero porwe, ngeno ounongo mbu nyomoka nu wina mbu yenena okuvasisiwa komundu ngu meuhepwa, omahongero kamapupu posiya tuyehepa tjinga ayeri otjirumatwa tjetu. Tuso okuyesuvera tjinga aye hepa oruveze nu wina aye petisa otjivari otjingi posiya wina ye kekupa oruveze oruwa okusuvana nokuripura nu wina potwingi eye kakotora otjivari otjingi pu ihi tji wa pitisa.

Ouwa wahomahongero uri otjozonyose keyuru munikira kokure nu wina ukeṋakeṋa, uyarisa ondjerera komundu, omundu nguna omahongero kauhakwa. Marire onawa nu wina ounahepero tji twa yandja ombango komahongero, otjingaperi okutja mouye mbwi mutuhupire nu tjinene tjapo mekondwa hi ra-Afrika otjingaperi okutja omoyenene okuvaza omutumbe ngu ha hongerwe, posiya, okutja oviṋa vye vikaondje komurungu mahepa omundu ngwa hongwa, ma yenene okukuramba moviungura vye, mena rokutja ongwe kukuta nu wina oviungura ovye omuni tjiri, posiya tji mahepa okukuta omundu warwe makapaha omundu nguno omahongero. Peyarisa oukahu okutja ovanamahongero otjimbumba otjinene tji tjakutwa kumwe tji tjihaso okuhumbasana, ovanautumbe mave yenene okukara pamwe, posiya, okutja oviungura viungurwe mave kapaha nguno ndjiviro. Ngatu hongweye nu wina ngatu hongise omaṱuṱu wetu, noviwaṋa vyetu.

Nomambo omasupi ngeṱambo, ngatu ṱize omahongero nohange moviwaṋa vyetu, tjinga atu hepwasana moviṱo pekepeke, orondu ondjiviro ndji mbinayo kandji unayo nu wina ndji unayo kandjimbi nayo. Omambo nga mba tjangerer wina meraka ndi tuhungira mena rokutja ovangwa mbu mave zara ondjsa yao youtoṋi, mbu mba tamuna momatjangwa nga avehe ovahonge wovanatje okuza mondondo yombutiro ngandu pondondo yopokati meraka rOtjiherero.

Omutjange

Uerimanga Tjijombo

{Omunadjiviro momaraka no momahongero wouye wakandino nawina mongaro yowatjiri yomeri naneno woveta yOtjihimba (Himbacracy Philosophy).}